Toxic People หรือที่เรามักจะเรียกกันว่า คน toxic แปลว่า บุคคลที่เป็นพิษ หรือคนที่ชอบทำแย่ ๆ ใส่คนอื่น โดยโนว์สนโนว์แคร์ว่าอีกฝ่ายจะรู้สึกยังไง ชอบสร้างบาดแผลให้กับผู้อื่นโดยไม่รู้ตัว หรืออาจตั้งใจล้วน ๆ เพราะยึดแต่ความรู้สึกของตน และความต้องการของตนเป็นที่ตั้ง ซึ่งเราจะพบเจอคน toxic ได้ทุกที่ ทั้งที่บ้าน ในชุมชน คนร่วมหอ หรือคนในที่ทำงาน
วิธีเช็คอาการ toxic ของตนเองหรือคนใกล้ตัว
คน toxic ส่วนใหญ่จะไม่รู้ตัวว่าตนเองจัดเข้าข่าย บุคคลเป็นพิษ หากอยากรู้ว่าตนเองหรือคนใกล้ตัวเป็นบุคคลมลพิษดังกล่าวหรือไม่ สังเกตได้จากอาการต่าง ๆ ดังนี้
คน toxic ชอบสร้างดราม่าให้ตนเอง เรียกร้องความสนใจ หรือความสงสารจากคนอื่น แต่ไม่ยอมขอการช่วยเหลือ ชอบควบคุมคนอื่น พูดจาวางอำนาจ ขอโทษไม่เป็น ใช้คนอื่นเพื่อให้บรรลุเป้าหมาย ขี้อิจฉาริษยา ชอบวิพากษ์วิจารณ์และนินทาคนอื่น ชอบบ่นถึงความโชคร้ายของตนเอง ไม่มีความจริงใจ ชอบด้อยค่าและตัดสินคนอื่น เห็นแก่ตัว เห็นแต่เรื่องของตนสำคัญที่สุด กลับกลอก ชอบยุแยง ไม่ซื่อสัตย์ บางคนถึงขั้นชอบทำร้ายตนเอง อาจทำร้ายผู้อื่น หรือทั้งทำร้ายตนเองและผู้อื่น
ประเภทคนแบบไหนที่เรียกว่า Toxic Person
ในทางจิตวิทยา พฤติกรรม toxic เกิดจากรูปแบบความคิด Thinking Patterns โดยอารมณ์พื้นฐานของคนเรา 3 ชนิดด้วยกัน ได้แก่ ความกลัว (Fea) ความโกรธ (Angry) และ ความอับอาย หรือ รู้สึกผิด (Guilty) ที่มีรุนแรงและเข้มข้นกว่าคนทั่วไป และเสพติดความรู้สึกของตนเอง ทำให้ยึดตนเองเป็นศูนย์กลางจักรวาล และแสดงออกกับคนอื่นโดยไม่รู้สึกตัว หรือไม่รู้สึกผิด เพราะพวกเขากลับรู้สึกดีกับการกระทำของตน ซึ่งสำหรับนักจิตวิทยาบอกว่า มันเป็น Pseudo feel good หรือ ความรู้สึกดีแบบเทียม เพราะมันเป็นความรู้สึกดีที่เกิดจากนึกคิดว่าเอาเอง ไม่ใช่ความรู้สึกดีที่เกิดจากการสารเคมีที่ถูกกระตุ้นในร่างกายอย่างแท้จริง (หากจะเปรียบเทียบให้เข้าใจง่าย เช่น แค่นหัวเราะ กับ การหัวเราะจริง ๆ ความรู้สึกย่อมต่างกัน) โดยเราได้รวบตึงจัดเข้าเป็นประเภทคน toxic ต่าง ๆ ดังนี้
- คน toxic แบบยึดตัวเองเป็นศูนย์กลาง อีโก้สูง เรื่องของตนเองสำคัญที่สุด ไม่ยอมรับความคิดเห็นของคนอื่น
- คน toxic แบบนักดราม่า เจ้าน้ำตา เรียกร้องความสงสาร เพื่อให้คนอื่นเห็นอกเห็นใจ หรือเรียกร้องความสนใจจากคนอื่น
- คน toxic แบบชอบหักหน้า เพราะคิดว่าตนเองนั้นฉลาด มีอำนาจ เหนือกว่า ดีกว่า อยากให้คนอื่นยอมรับความสามารถ หรือหน้าที่ของตน จึงชอบพูดจาหักหน้าคนอื่น
- คน toxic แบบขี้อิจฉา มักจะชอบอวดตน และว่าร้ายคนอื่น talk shit ใสคนอื่น เพื่อให้ตนดูโดดเด่นกว่า หรือให้คนอื่นอิจฉาในสิ่งที่ตนมี สิ่งที่ตนเป็น
- คน toxic แบบชอบใช้อำนาจ ควบคุมคนอื่น ชอบพูดจาข่ม ขอโทษไม่เป็น แม้ตนจะผิดก็ตาม
- คน toxic แบบขี้โกหก สร้างเรื่อง แต่งเรื่องให้ตนดูดี ให้คนอื่นดูแย่ ให้คนอื่นหลงเชื่อ หรือหลอกใช้ประโยชน์คนอื่น
- คน toxic แบบขี้นินทา พูดจาไม่ดี ใส่ร้ายคนอื่นลับหลัง ตัดสินคนอื่นในทางเสียหาย หรือวิจารณ์คนอื่นเกินจริง
วิธีรับมือกับคน toxic ในที่ทำงาน เพื่อเอาตัวให้รอดจากคนเป็นพิษ
- อยู่ให้ห่างจากคน toxic หรือไม่คลุกคลีด้วย
- อย่ารีบเชื่อในสิ่งที่เขาพูด โดยยังไม่ได้สืบหาความจริง
- รู้จักปฏิเสธ อย่ายอมหรืออ่อนข้อให้เสมอ เพราะคนพวกนี้ไม่เคยเห็นค่าความดีของใคร
- ทำหูทวนลม แม้จะโดนพูดจาไม่ดี หรือนินทาใส่ ปล่อยให้ลอยไปตามลม เอาหูของเราไปให้ไกลจากปากของคน toxic
- พยายามเข้าใจว่าทำไมเขาถึงเป็นเช่นนั้น ให้ความสงสาร หากให้อภัยได้ ก็อภัย จะได้ไม่ต้องคิดมาก
- หากจำเป็นต้องติดต่อหรือพูดคุยด้วย ให้คุยด้วยเหตุผล หรือตอบโต้ด้วยความใจเย็น
- อดทน อย่าไปรู้สึกดาวน์ตาม แต่ถ้าอดทนจนถึงขีดจำกัดแล้ว ให้ไปทำตามข้อแรก
แม้ว่าเราไม่สามารถเปลี่ยนใครได้ แต่เราสามารถเลือกที่จะอยู่ร่วมกับคนในสังคมที่เราต้องการได้ ในแบบที่เราอยู่ด้วยแล้วไม่รู้สึกอึดอัด หรือสร้างมลพิษในจิตใจ ความจริงแล้วเรามีความเป็น toxic กันทุกคน เพียงแต่จะมากหรือน้อย และจะเสพติดอาการของมันหรือไม่ รวมไปถึงการควบคุมความเป็นพิษของตนไม่ให้กระทบกับผู้อื่นอย่างไร แต่ถ้าเราไปเจอคนที่เป็น Toxic Person ก็ต้องพยายามทำความเข้าใจและหาวิธีรับมือเพื่อหาทางออกร่วมกัน และสามารถอยู่ร่วมกันได้ แต่ถ้าผลของความพยายามมันไม่เวิร์ค ก็ตัดออกไปจากสารบบในชีวิต อย่าเก็บคน Toxic ให้เป็นพิษข้างแคร่อีกต่อไป
